ටයිපොයිඩ් උණ හෙවත් උණ සන්නිපාතය ඇති වනුයේ Salmonella enterica serovar Typhi නම් බැක්ටීරියාව මගිනි. මෙය ලොව පුරා බහුලව ඇති අතර රෝගය ව්‍යාප්ත වන්නේ ආසාදිත රෝගියෙකුගේ මළද්‍රව්‍ය මගින් අපවිත්‍රවු ආහාර හෝ ජලය පරිභෝජනයට ගැනීමෙනි. මෙලෙස ශරීර ගත වන බැක්ටීරියාවන් රුධිරය තුල ගුණනය වී ආහාර ජීරණ පද්ධතිය තුලට අවශෝෂණය වීමෙන් පසුව මළ පහ සමග පිටතට බැහැර කෙරේ. මෙම ජීවි විශේෂය ග්‍රෑම් වර්ණකයෙන් වර්ණ නොගැන්වෙන කුඩා දන්ඩක හැඩ ඇති බැක්ටිරීයාවක් වන අතර එහි ඇති කෂිකාව මගින් චලනය සිදු කර ගනී. මේ බැක්ටිරීයාව 370 C වු උෂ්ණත්වයෙහි හොදින් වර්ධනය වේ
විශේෂයෙන් නිවෙස්වල පිසින ලද ආහාර පරිභෝජනයට නොගන්නා සහ බාහිර ස්ථානවලින් ආහාර ගන්නා පිරිස මේ පිළිබඳව අවධානයෙන් පසුවන ලෙස මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරු දැනුම් දීමක් කරති.
මෙම බැක්ටිරියාව ආසාදිත පුද්ගලයකු ආහාර පාන සකසා දීමේදී ඔහුගෙන් මෙය තවත් කෙනකුට බෝවීමේ අවධානමක් පවතියි.
එම නිසා හැකි සෑම විටම නිවෙස්වල පිසින ලද ආහාර පාන ලබා ගැනීමට කටයුතු කරන ලෙස සෞඛ්‍ය අංශ මහජනතාවගෙන් ඉල්ලීමක් කරයි.
මෙම බැක්ටීරියාව ආසාදනය වු විට ක්‍රමයෙන් වැඩිවන උණ, හෘද ස්පන්දනය අඩුවීම, වෙහෙසකාරි බව සහ කැස්ස, හිසරදය, මලබද්ධය වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතිවිය හැකියි.
ටයිපොයිඩ් බැක්ටීරියාව ආසාදනය වු පුද්ගලයන්ට සියලුම සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරි කාර්යාල මගින් අදාළ එන්නත් නොමිලයේ ලබා ගැනීමට හැකියාවද පවතියි.
