බලශක්ති ඉල්ලුම සපුරාලීම, දේශගුණික විපර්යාසවලට මුහුණ දීම සහ බලශක්ති සුරක්ෂිතතාව වැඩි කිරීම සඳහා එහි අඩු කාබන් බලශක්ති නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව න්‍යෂ්ටික බලය හඳුන්වාදීම සම්බන්ධයෙන් රජය මේ වන විට පියවර ගනිමින් තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ ශක්තිමත් න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් සඳහා න්‍යෂ්ටික බලාගාරයක් සඳහා ස්ථාන තෝරාගැනීමේ සන්දර්භය තුළ IAEA ආරක්‍ෂිත ප්‍රමිතීන් අර්ථ නිරූපණය කිරීම සහ යෙදවීම ඉතා වැදගත් වේ යනුවෙන් SLAEB සභාපති මහාචාර්ය රෙක්සි ඩෙන්සිල් රෝසා පැවසීය.

මැයි 30 සිට ජූනි 5 දක්වා සිදු වූ අඩවි සහ බාහිර සිදුවීම් සැලසුම් සමාලෝචන සේවාව (The Site and External Events Design Review Service- SEED) මෙහෙයුම, බැහැර කිරීම සහ පිරික්සීමේ නිර්ණායක ඇතුළුව, අඩවි තෝරාගැනීමේදී IAEA මාර්ගෝපදේශයට ශ්‍රී ලංකාව අනුගත වීම සමාලෝචනය කළේය. SEED මෙහෙයුම් යනු න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් සංවර්ධනය කිරීමේදී විවිධ අවධීන් හරහා යන රටවලට සහාය වන විශේෂඥ සමාලෝචන මෙහෙයුම් වේ. SEED මෙහෙයුම රජයේ ඉල්ලීම මත සිදු කරන ලද අතර විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශයේ විෂය පථය යටතේ ශ්‍රී ලංකා පරමාණුක බලශක්ති කාර්යාංශය (SLAEB) විසින් සත්කාරකත්වය සපයන ලදී.

මෙම කණ්ඩායමට කැනඩාව, පකිස්ථානය සහ ටර්කියේ විශේෂඥයින් තිදෙනෙකු සහ IAEA කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයෙකු සහ ශ්‍රී ලාංකික විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙකුද එක්ව සිටියහ. ඔවුන් අඩවි සමීක්ෂණ වාර්තාව, ස්ථානගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය, ස්ථානගත කිරීමේ නිර්ණායක, දත්ත එකතු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සහ ස්ථානගත ක්‍රියාකාරකම් සඳහා කළමනාකරණ පද්ධතියේ යෙදුම සමඟ සමාලෝචනය කරන ලදී.

"IAEA ආරක්ෂණ ප්‍රමිතීන් අනුගමනය කරමින් සහ හොඳම භාවිතයන් අනුගමනය කරමින් ශ්‍රී ලංකාව අඩවි තේරීමේ ක්‍රියාවලියේදී අඩවියට විශේෂිත වූ බාහිර උපද්‍රවයන් පුළුල් ලෙස පරීක්ෂා කරයි" IAEA න්‍යෂ්ටික ආරක්ෂණ නිලධාරි, මෙහෙවර කණ්ඩායම් නායක අයිහාන් අල්ටිනියොලර් (Ayhan Altinyollar) පැවසීය.

ශ්‍රී ලංකා පරමාණුක බලශක්ති කාර්යාංශය(SLAEB) , භූ විද්‍යා සමීක්ෂණ හා පතල් කාර්යාංශය (GSMB), මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය (CEA) සහ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ භූ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව වැනි පාර්ශවකරුවන්ගේ සංවිධාන සමඟ විවෘතව සහ විනිවිදභාවයෙන් සහයෝගීතා මත ස්ථානීය අධ්‍යයනයන් සිදු කරමින් සිටින බව කණ්ඩායම පැවසීය.

IAEA ට අනුව, ශ්‍රී ලංකාව අඩවි සමීක්ෂණ අදියර සම්පූර්ණ කර ඇති අතර කලාප තුනකින් අපේක්ෂක අඩවි හයක් හඳුනාගෙන ඇත. සිදුවෙමින් පවතින මීළඟ අදියර, යෝජිත අඩවි ඇගයීම, සංසන්දනය සහ ශ්‍රේණිගත කිරීම් අධ්‍යයනයන් ඇතුළත් වේ. අවසන් SEED මෙහෙයුම වාර්තාව මාස තුනක් ඇතුළත රජයට භාර දෙනු ඇත.

ශ්‍රී ලංකාව 2023 නොවැම්බර් මාසයේදී න්‍යෂ්ටික නීතිය පිළිබඳ ජාතික වැඩමුළුවක් සහ 2022 අප්‍රේල් මාසයේදී IAEA ඒකාබද්ධ න්‍යෂ්ටික යටිතල පහසුකම් සමාලෝචන (INIR) මෙහෙයුමක් පැවැත් වූ අතර, එය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් සඳහා රටේ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සමාලෝචනය කළේය.